VAR gây tranh cãi chưa bao giờ là câu chuyện cũ trong bóng đá hiện đại. Từ những bàn thắng bị từ chối vì việt vị “nửa ngón chân” cho tới các quả phạt đền khó hiểu, công nghệ video hỗ trợ trọng tài đang tạo ra làn sóng tranh luận khắp sân cỏ lẫn mạng xã hội. Với tầm ảnh hưởng ngày càng lớn đến kết quả trận đấu, giới chuyên môn lẫn người chơi soi kèo bóng đá hôm nay buộc phải cân nhắc thêm một biến số khó lường.
VAR là gì?
VAR, viết tắt của Video Assistant Referee, là công nghệ hỗ trợ trọng tài bằng hệ thống camera và phần mềm phân tích video nhằm đưa ra quyết định chính xác hơn trong các tình huống then chốt của trận đấu. Được FIFA đưa vào sử dụng từ năm 2018, VAR thường can thiệp khi xảy ra những tình huống như bàn thắng gây tranh cãi, lỗi việt vị, thẻ đỏ trực tiếp hay các tình huống phạt đền chưa rõ ràng.
Trong trận đấu giữa Nhật Bản và một đối thủ gần đây, trọng tài Mohammed Abdulla đã không công nhận bàn thắng cho Nhật Bản sau khi tham khảo công nghệ này, dẫn đến một đợt tranh luận dữ dội. VAR gây tranh cãi không phải là điều hiếm gặp, nhất là khi các quyết định từ phòng giám sát đôi lúc đi ngược lại cảm xúc và cảm nhận từ người xem.
Dù mục tiêu của Video Assistant Referee là nâng cao tính công bằng, nhưng chính sự gián đoạn và tính máy móc đôi khi khiến VAR gây tranh cãi nhiều hơn là tạo ra sự minh bạch tuyệt đối. Những pha bóng tưởng chừng rõ ràng lại trở nên phức tạp khi được tua đi tua lại trong phòng điều khiển, tạo ra nhiều tình huống tranh chấp.
Top 5 tình huống VAR gây tranh cãi không thể bỏ qua
Dù được kỳ vọng sẽ mang lại sự công bằng cho trận đấu, nhưng thực tế, không ít quyết định được đưa ra sau khi tham khảo VAR lại gây phẫn nộ vì tính thiếu nhất quán hoặc can thiệp quá sâu. Mùa giải 2024/2025 chứng kiến hàng loạt pha bóng mà VAR gây tranh cãi. Dưới đây là 5 tình huống điển hình khiến VAR trở thành chủ đề nóng chưa có hồi kết.
Luis Diaz bị từ chối bàn thắng hợp lệ – Tottenham vs Liverpool (30/09/2023)
Trong cuộc đối đầu giữa Tottenham và Liverpool, Luis Diaz đã làm tung lưới đội chủ nhà ở phút 34 bằng cú dứt điểm chuẩn xác. Tuy nhiên, bàn thắng bị hủy vì trọng tài biên phất cờ báo việt vị. VAR vào cuộc, xác định Diaz không hề việt vị, nhưng lại không yêu cầu thay đổi quyết định vì hiểu nhầm rằng bàn đã được công nhận.
Sai sót này bị Ban trọng tài Anh thừa nhận là lỗi nghiêm trọng, khiến VAR gây tranh cãi suốt nhiều tuần và thậm chí kéo theo đề xuất đá lại trận từ HLV Jurgen Klopp.
Cú vào bóng của Doku khiến Liverpool phẫn nộ – Man City vs Liverpool (10/03/2024)
Ở phút bù giờ thứ 9, Liverpool đang dồn ép để tìm bàn thắng quyết định. Alexis Mac Allister bị Jeremy Doku cao chân nguy hiểm trong vòng cấm, nhưng không có phạt đền nào được thổi.
VAR không can thiệp, khiến HLV Klopp nổi giận và cho rằng cầu thủ của ông suýt bị chấn thương nghiêm trọng. Sự im lặng của công nghệ trong tình huống này tiếp tục khiến VAR gây tranh cãi vì bỏ qua một pha bóng rõ ràng có khả năng thay đổi cục diện trận đấu.
Ba lần kiểm tra, một bàn thắng gây sốc – Newcastle vs Arsenal (04/11/2023)
Anthony Gordon ghi bàn duy nhất giúp Newcastle thắng Arsenal trên sân St James’ Park. Trước đó, VAR mất gần 4 phút để kiểm tra ba yếu tố gồm bóng đã ra ngoài hay chưa, có phạm lỗi khi tranh chấp hay không, và vị trí việt vị, cuối cùng, bàn thắng được công nhận.
HLV Mikel Arteta gọi đây là sự ô nhục của trọng tài Anh và yêu cầu Ngoại hạng Anh cải tổ khâu điều hành. Tình huống này trở thành minh chứng điển hình cho việc VAR gây tranh cãi không chỉ về kết quả mà còn vì thời gian xử lý quá lâu, ảnh hưởng đến nhịp độ trận đấu.
Thẻ vàng thứ hai không thể kiểm tra – Nottingham Forest vs Bournemouth (23/12/2023)
Willy Boly nhận thẻ vàng thứ hai và bị truất quyền thi đấu sau pha va chạm với Adam Smith. Dù Boly chạm bóng trước, quán tính khiến chân anh trượt vào đối phương. VAR không thể can thiệp do luật chỉ cho phép xem lại các tình huống thẻ đỏ trực tiếp. Điều này tạo ra làn sóng tranh luận dữ dội vì tính không hợp lý của quy định, khiến VAR gây tranh cãi không phải vì phán quyết sai mà vì giới hạn can thiệp quá cứng nhắc.
Pha va chạm của Onana khiến Wolves mất điểm – Man Utd vs Wolves (14/08/2023)
Ở phút cuối cùng trận mở màn mùa giải, thủ môn Andre Onana va chạm mạnh với Sasa Kalajdzic trong vòng cấm nhưng không bị thổi phạt. Trọng tài chính giữ nguyên quyết định, còn VAR cũng không yêu cầu xem lại.
Sau trận, HLV Gary O’Neil bị phạt vì phản ứng gay gắt, nhưng lại nhận được lời xin lỗi từ Ban trọng tài. Đây là ví dụ rõ ràng cho việc VAR gây tranh cãi không chỉ bởi sai sót trong đánh giá mà còn vì thiếu nhất quán trong các tiêu chí can thiệp.
Kết luận
VAR gây tranh cãi không chỉ làm thay đổi cục diện trận đấu, mà còn định hình lại cách người ta cảm nhận về sự công bằng trong bóng đá. Công nghệ, tưởng như là cứu tinh, giờ đây lại trở thành mồi lửa cho những cuộc tranh luận chưa có hồi kết. Với tình hình này, các tín đồ soi kèo bóng đá hôm nay cần thận trọng hơn bao giờ hết – vì đôi khi, một khung hình dừng lại đúng lúc có thể quyết định cả vận mệnh của một đội bóng.